Een motivatiebrief schrijven doe je zo (met AI)

Motivatiebrief schrijven is een kunst die je kunt leren. Een goede motivatiebrief is een persoonlijk document waarin je uitlegt waarom je geïnteresseerd bent in een specifieke functie en organisatie. Het doel van elke motivatiebrief is werkgevers te overtuigen van jouw geschiktheid en motivatie door concrete voorbeelden en persoonlijke drijfveren te delen.

Je zit voor een lege pagina. Die droombaan staat online, je cv is klaar, maar dan komt de uitdaging: een overtuigende motivatiebrief schrijven. Hoewel recruitment experts stellen dat motivatiebrieven achterhaald zijn, houden veel leidinggevenden hier helaas nog steeds aan vast, tot frustratie van recruiters. Als werkzoekende heb je dus vaak geen keuze.

De realiteit is (helaas) dat een goede motivatiebrief nog steeds het verschil kan maken tussen een uitnodiging voor een gesprek en een afwijzing. Met 386.000 werklozen in Nederland (CBS, 2025) en de toenemende concurrentie op de arbeidsmarkt blijft de kwaliteit van je sollicitatiebrief belangrijk.

Hier lees je motivatiebrief tips en voorbeelden, inclusief praktische technieken voor schrijven met AI en veelgemaakte valkuilen bij het motivatiebrief schrijven.

Wat is een motivatiebrief precies?

Het verschil tussen motivatiebrief en sollicitatiebrief

Waarom schrijf je een motivatiebrief?

Hoewel de noodzaak wordt betwist, blijft een motivatiebrief in veel gevallen waardevol. Hier zijn de belangrijkste redenen waarom je er eentje zou schrijven:

Voordelen van een goede motivatiebrief

Wanneer is een motivatiebrief minder relevant?

Eerlijkheid gebiedt te zeggen dat motivatiebrieven niet altijd werken. Onderzoek toont aan dat de werking van motivatiebrieven sterk afhangt van de context:

• Bij technische functies waar hard skills belangrijker zijn dan soft skills
• In krappe arbeidsmarkten waar werkgevers vooral geïnteresseerd zijn in beschikbaarheid
• Voor tijdelijke functies waar de focus ligt op snelle inzetbaarheid
• Bij bedrijven die selectie-methoden gebruiken zoals videosollicitaties of assessments

Aarzel ook niet om te bellen als je vragen hebt over een functie. In Nederland is het redelijk gebruikelijk is om eerst telefonisch contact op te nemen voordat je een motivatiebrief instuurt, wat de waarde van de brief kan relativeren.

Structuur en opbouw van een motivatiebrief

Een heldere structuur maakt je brief professionaal en gemakkelijk leesbaar. Gebruik deze beproefde opbouw:

1. Header met contactgegevens

Plaats je naam, adres, telefoonnummer en e-mailadres bovenaan. Voeg daaronder de gegevens van de werkgever toe, inclusief de datum.

2. Aanhef

Spreek de ontvanger persoonlijk aan indien mogelijk: “Beste mevrouw Van der Berg” werkt beter dan “Beste heer/mevrouw”.

Bij formele sectoren zoals advocatuur of overheid kan “Geachte” nog steeds passend zijn, maar “Beste” is tegenwoordig de standaard voor de meeste bedrijven.

3. Opening (eerste alinea)

Begin met een krachtige openingszin die aandacht trekt. Vermijd clichés zoals “Met veel interesse heb ik jullie vacature gelezen”. Kies in plaats daarvan voor:

• Een concreet voorbeeld van waarom het bedrijf je aanspreekt
• Een relevante prestatie die past bij de functie
• Een persoonlijke connectie met de organisatie of sector

4. Kern (middengedeelte)

Dit is het hart van je brief. Behandel drie hoofdpunten:

Waarom deze functie? Leg uit wat je aanspreekt in het takenpakket en hoe dit aansluit bij jouw ambities.

Waarom dit bedrijf? Toon dat je onderzoek hebt gedaan. Noem specifieke aspecten van de organisatie die je motiveren.

Waarom jij? Beschrijf je unieke combinatie van vaardigheden, ervaring en persoonlijkheid die je de ideale kandidaat maakt.

5. Afsluiting

Sluit af met enthousiasme en een uitnodiging tot vervolgcontact. Bijvoorbeeld: “Mijn cv laat zien wat ik heb gedaan, maar ik zou graag uitleggen hoe dat jullie team vooruithelpt.”

6. Ondertekening

Eindigen met “Met vriendelijke groet”, gevolgd door je naam. “Hoogachtend” is te formeel voor motivatiebrieven.

Stap-voor-stap motivatiebrief schrijven

Volg deze systematische aanpak om een sterke motivatiebrief te schrijven:

Stap 1: Voorbereiding en onderzoek

Analyseer de vacature grondig:

• Welke taken en verantwoordelijkheden worden genoemd?
• Welke competenties zoeken ze?
• Welke kwalificaties zijn vereist vs. gewenst?
• Hoe is de toon van de vacaturetekst? (formeel/informeel)

Onderzoek het bedrijf:

• Bekijk hun website, missie en visie
• Lees recente nieuwsberichten
• Check hun social media kanalen
• Zoek naar informatie over bedrijfscultuur

Maak een inventaris van jezelf:

• Welke ervaring heb je die relevant is?
• Wat zijn jouw unieke sterke punten?
• Waarom ben je geïnteresseerd in deze sector/functie?
• Wat wil je leren en ontwikkelen?

Stap 2: Structuur bepalen

Maak een outline van je brief voordat je begint met schrijven:

• Opening: Hoe ga je aandacht trekken?
• Punt 1: Jouw motivatie voor de functie
• Punt 2: Waarom dit specifieke bedrijf
• Punt 3: Jouw unieke waarde propositie
• Afsluiting: Call to action en enthousiasme

Stap 3: Eerste versie schrijven

Schrijf een ruwe versie zonder je zorgen te maken over perfectie. Focus op:

• Duidelijke, korte zinnen (maximaal 20 woorden)
• Actieve schrijfstijl (“Ik beheerde” in plaats van “Er werd door mij beheerd”)
• Concrete voorbeelden in plaats van vage beweringen
• Persoonlijke toon die past bij je persoonlijkheid

Stap 4: Revisie en verbetering

Laat je brief een dag liggen en bekijk hem dan opnieuw. Check op:

• Lengte: Maximaal 1 A4, bij voorkeur korter
• Relevantie: Staat alles in dienst van je hoofdboodschap?
• Toon: Past de stijl bij het bedrijf en de functie?
• Balans: Niet te veel focus op jezelf, maar ook op wat je kunt bijdragen.

Stap 5: Eindcontrole

Voor je de brief verstuurt:

• Spellingscontrole en grammatica (met ChatGPT)
• Juiste namen en bedrijfsgegevens
• Consistente opmaak
• PDF-formaat voor professionele uitstraling

Motivatiebrief voorbeelden en inspiratie

Motivatiebrief voorbeeld opening: Marketing medewerker

Waarom dit werkt: Concrete referentie, toont interesse en maakt een persoonlijke connectie.

Motivatiebrief voorbeeld opening: IT-functie

Waarom dit werkt: Combineert ervaring met persoonlijke motivatie en toont begrip van bedrijfsdoelen.

Goede motivatiebrief afsluiting voorbeeld

Waarom dit werkt: Proactief, specifiek en eindigt met een vraag die tot actie uitnodigt.

7 veelgemaakte fouten vermijden bij motivatiebrief schrijven

1. Clichés en standaardtaal gebruiken

Vermijd zinnen zoals:

• “Met veel interesse heb ik jullie vacature gelezen”
• “Deze functie is op mijn lijf geschreven”
• “Ik zie dit als een mooie uitdaging”

Kies in plaats daarvan voor: Specifieke, persoonlijke openingen die aansluiten bij het bedrijf of de functie.

2. Te veel focus op jezelf

Een motivatiebrief draait niet alleen om wat jij wilt, maar vooral ook om wat je kunt bijdragen. Wat kan jij voor deze werkgever concreet betekenen? Zorg voor balans tussen jouw ambities en de waarde die je biedt aan de werkgever.

3. Algemene brief gebruiken

Een copy-paste brief valt meteen op. Of een door AI-geschreven mail die start met “Ik hoop dat deze mail u goed vindt”. Personaliseer elke brief voor het specifieke bedrijf en de functie. Noem concrete bedrijfsnamen, producten of waarden.

4. Te lang of te kort

De ideale lengte is 250-400 woorden verdeeld over 3-4 alinea’s. Maximaal 1 A4 dus. Korter kan gehaast overkomen, langer wordt vaak niet volledig gelezen.

5. Cv herhalen

Je motivatiebrief moet je cv aanvullen, niet herhalen. Focus op de waarom achter je keuzes in plaats van opsomming van taken en verantwoordelijkheden. Maar pas op: voeg alleen uitleg toe als het waarde heeft voor de werkgever.

Wanneer WEL uitleggen:

Vertel het verhaal achter bijzondere cijfers. Je cv vermeldt “Omzet verhoogd met 25%”, maar als je een unieke aanpak had, leg dat uit: “Die 25% omzetgroei kwam door mijn idee om klanten persoonlijk te bellen in plaats van alleen e-mailen.”

Leg carrièrekeuzes uit die vragen oproepen. Als je cv een opvallende functiewisseling van sales naar marketing toont: “Na 3 jaar sales merkte ik dat ik het meest energie kreeg van het bedenken van campagnes.”

Toon relevante persoonlijkheid achter leiderschapsprestaties. Je cv zegt “Projectleider van 8-koppig team”, en voor een leidinggevende functie vertel je: “Ik ontdekte dat ik teams het beste motiveer door eerst te luisteren naar ieders ideeën.”

Verbind ervaringen die voor deze functie samen relevant zijn. Je hebt een stage marketing en een bijbaan horeca voor een stressvolle marketingrol: “Mijn horecaervaring leerde me omgaan met stress, wat perfect uitkwam tijdens drukke campagneperiodes.”

Geef context bij werkloosheid of grote switches. Een werkloosheidsperiode van 6 maanden: “Die periode gebruikte ik om online cursussen te volgen en mijn richting te bepalen.”

Wanneer NIET uitleggen:
Normale carrièrestappen, standaard prestaties of ervaringen die al duidelijk zijn hebben geen extra uitleg nodig. Voeg alleen toe wat échte meerwaarde biedt.

❗ Gouden regel: Je cv toont wat je deed, je motivatiebrief verklaart alleen waarom en hoe als dat de werkgever helpt je te begrijpen.

6. Spelling- en grammaticafouten

Fouten in je motivatiebrief geven een slechte eerste indruk. Gebruik AI voor spellingscontrole, of lees hardop voor en laat iemand anders meelezen.

7. Zwakke afsluiting

Eindig niet passief met “Ik hoop snel van jullie te horen”. Kies voor een proactieve afsluiting die uitnodigt tot vervolgcontact.

❗ Gouden regel: Je afsluiting moet de werkgever een reden geven om je terug te bellen, niet alleen hopen dat ze dat doen.

Motivatiebrief schrijven met AI: Wat werkt en wat niet

Kunstmatige intelligentie heeft de manier waarop we motivatiebrieven schrijven voor altijd veranderd. Werkgevers herkennen steeds beter AI-teksten, terwijl 72% van de AI-gebruikers vaker wordt uitgenodigd voor gesprekken.

Het draait dus om hoe je AI gebruikt. Hier lees je wat werkt.

Waarom recruiters AI-brieven herkennen (en hoe je dat vermijdt)

Herkenbare AI-kenmerken die recruiters opvallen:

1. Te perfecte grammatica: AI maakt zelden taalfouten, wat onnatuurlijk kan overkomen
2. Standaard opbouw: ChatGPT gebruikt vaak dezelfde structuurformules , bijvoorbeeld “ik hoop dat”
3. Standaard woorden en zinnetjes: Claude.ai gebruikt dolgraag woorden zoals cruciaal, transformeren, modern, toonaangevend en doeltreffend
4. Clichématige openingszinnen: “Met groot enthousiasme reageer ik op jullie vacature”
5. Gebrek aan specifieke details: Algemene beweringen zonder concrete voorbeelden
6. Onpersoonlijke toon: Mist emotionele nuances en persoonlijkheid

❗ Gouden regel: “Als iedereen dezelfde tools gebruikt met vergelijkbare prompts, krijg je brieven die veel op elkaar lijken. Hierdoor val je als kandidaat minder goed op.”

Stap voor stap motivatiebrieven schrijven met AI

Stap 1: AI als brainstorm-partner

Werkbare AI-prompts voor ideeontwikkeling:

Stap 2: Gestructureerd motvatiebrief schrijven

Prompts voor structuur en argumentatie:

Stap 3: Taalverbetering zonder robotachtig te klinken

Prompts voor natuurlijke taal:

“Herschrijf deze zin in 5 verschillende stijlen: informeel, conversationeel, enthousiast, analytisch en creatief: [jouw zin]”

“Maak deze tekst 20% informeler zonder professionaliteit te verliezen: [tekst]”

Stap 4: Personalisatie en verificatie

Prompts voor echte touches:

“Geef me 5 manieren om deze algemene bewering concreet en persoonlijk te maken: ‘Ik ben een teamspeler'”

“Hoe kan ik deze prestatie [specifieke prestatie] relateren aan de uitdagingen die [bedrijf] waarschijnlijk heeft volgend jaar?”

De beste motivatiebrief tips voor unieke brieven

De ‘perspective shift’ methode

Gebruik AI om vanuit verschillende standpunten naar je kandidatuur te kijken:

“Schrijf 3 verschillende openingen voor dezelfde motivatiebrief vanuit het perspectief van: 1) een career changer, 2) een ambitieuze groeier, 3) een ervaren professional die nieuwe uitdagingen zoekt.”

De ‘competitor analysis’ aanpak

“Als jij een HR-manager bent die 50 motivatiebrieven leest voor [functie], welke 3 dingen zou je het vaakst tegenkomen? Hoe kan ik me daarvan onderscheiden?”

De ‘future impact’ techniek

“Beschrijf in 100 woorden hoe mijn bijdrage aan [bedrijf] eruit zou zien na 1 jaar. Gebruik concrete voorbeelden gebaseerd op [bedrijfsdoelen] en [mijn expertise].”

AI-detectie vermijden: Zo voeg je jouw persoonlijkheid toe

Doe dit altijd na AI-gebruik:

• Voeg persoonlijke anekdotes toe: Specifieke verhalen die AI niet kan verzinnen
• Gebruik branchjargon correct: AI gebruikt soms algemene termen waar vakjargon beter past
• Maak bewuste ‘fouten’: Een enkele natuurlijke formulering of kleine informele term
• Varieer zinslengtes: AI houdt vaak standaard lengtes aan
• Test de emotionele toon: Lees hardop voor en check of het ‘echt’ klinkt

Wat je wel en niet moet doen met AI

Acceptabel AI-gebruik:

• ✅ Brainstorming en ideeontwikkeling
• ✅ Spelling- en grammaticacontrole
• ✅ Structuurverbeteringen
• ✅ Woordkeuze optimaliseren
• ✅ Toon aanpassingen

Vermijd deze AI-gebruiken:

• ❌ Complete brief laten schrijven zonder input
• ❌ Valse ervaringen of competenties laten verzinnen
• ❌ Copy-paste zonder eigen bewerking
• ❌ Persoonlijke gegevens aan AI geven
• ❌ Bedrijfsvertrouwelijke informatie delen

Zo blijf je voorop lopen

Naarmate AI verbetert, wordt echte content nog waardevoller. Onderzoek toont aan dat werkzoekenden die zich richten op leren en ontwikkelen (in plaats van alleen presteren) meer succes hebben bij het vinden van werk.

Gebruik AI om:

• Ontwikkel je eigen schrijfstijl en herken deze
• Investeer in het leren van persuasieve schrijftechnieken
• Bouw een portfolio van echte verhalen en voorbeelden
• Oefen met het articuleren van je unieke waardepropositie
• Blijf op de hoogte van AI-ontwikkelingen in recruitment

Motivatiebrief schrijftips: Veelgestelde vragen

Motivatiebrief tips: Hoe lang moet een motivatiebrief zijn?

Een goede motivatiebrief moet maximaal 1 A4 beslaan, wat neerkomt op 250-400 woorden. Korter kan ook, vooral bij informele bedrijven of als er specifiek om een korte motivatie wordt gevraagd. Het belangrijkste is dat je bondig en to-the-point blijft bij het motivatiebrief schrijven.

Moet ik altijd een motivatiebrief schrijven?

Stuur alleen een motivatiebrief als:

• Het expliciet wordt gevraagd in de vacature
• Je solliciteert op een functie waar communicatie belangrijk is
• Je een carrièreswitch maakt en uitleg nodig hebt
• Je wilt benadrukken waarom je specifiek bij dit bedrijf wilt werken

Bij technische functies of in krappe arbeidsmarkten kan een goede cv vaak voldoende zijn zonder motivatiebrief.

Hoe begin ik motivatiebrief schrijven zonder ervaring?

Focus op:

• Opleiding en stages: Relevante projecten en geleerde vaardigheden
• Bijbanen en vrijwilligerswerk: Transferable skills die aansluiten bij de functie
• Persoonlijke eigenschappen: Leergierigheid, motivatie, ambitie
• Concrete ambities: Waarom wil je juist deze richting in?

Kan ik ChatGPT gebruiken voor mijn motivatiebrief?

Je kunt AI gebruiken als hulpmiddel, maar niet als vervanger voor je eigen input. Arbeidsmarktexperts kunnen door AI-gegenereerde brieven herkennen aan hun gebrek aan persoonlijkheid en anekdotes.

Gebruik AI voor:

• Brainstorming over structuur en inhoud
• Verbeteren van grammatica en woordkeuze
• Genereren van verschillende versies van zinnen
• Spellings- en grammaticacontrole

Gebruik AI NIET voor:

• Het schrijven van complete brieven zonder jouw input
• Het delen van persoonlijke gegevens (naam, adres, BSN)
• Het verzinnen van valse ervaringen of competenties

Zorg er altijd voor dat de uiteindelijke brief jouw persoonlijke stem en specifieke situatie weergeeft. Recent onderzoek van de RUG bevestigt dat AI-brieven betere beoordelingen kunnen krijgen, maar alleen als ze gepersonaliseerd worden.

Wat als ik niet weet aan wie ik moet schrijven?

Probeer eerst de juiste contactpersoon te achterhalen via:

• Bedrijfswebsite en teamoverzicht
• LinkedIn zoekfunctie
• Bellen naar het bedrijf voor informatie

Als dit niet lukt, gebruik dan “Beste heer/mevrouw” of “Beste selectiecommissie”.

Hoe maak ik mijn brief uniek?

Maak je brief persoonlijk door:

• Specifieke bedrijfsinformatie te noemen (recente nieuws, projecten, waarden)
• Concrete voorbeelden uit je eigen ervaring te delen
• Je persoonlijke motivatie uit te leggen (waarom juist deze functie/sector?)
• Je eigen schrijfstijl te gebruiken in plaats van standaardformuleringen

Moet ik salariswensen noemen in mijn motivatiebrief?

Vermeld alleen salariswensen als dit expliciet wordt gevraagd in de vacature. In dat geval kun je een korte zin toevoegen zoals: “Mijn salarisindicatie ligt tussen €X en €Y, afhankelijk van de volledige arbeidsvoorwaarden.”

Focus in je motivatiebrief vooral op je motivatie en toegevoegde waarde, niet op compensatie.