De spanning is voelbaar. Je zit recht tegenover elkaar in een vaak wat kille vergaderruimte. Beiden met dezelfde gedachte: hoe authentiek durf ik te zijn? Traditionele sollicitatiegesprekken staan op een kantelpunt, en terecht. Want hoewel we allemaal roepen om authenticiteit, blijft de praktijk weerbarstig.
De realiteit achter de schermen
Het is verleidelijk om te pleiten voor complete authenticiteit tijdens sollicitatiegesprekken. De realiteit is echter genuanceerder. Uit gesprekken met honderden recruiters en kandidaten blijkt dat een zekere mate van ‘theater’ soms functioneel is. Het helpt bij het structureren van het gesprek en het bewaken van professionele grenzen.
De kunst zit hem in het vinden van de juiste balans. Want ja, overdreven gepolijste antwoorden en rooskleurige bedrijfspresentaties zijn contraproductief. Maar complete transparantie kent ook zijn risico’s. Een kandidaat die te open is over persoonlijke struggles of een werkgever die alle interne uitdagingen op tafel legt – het kan averechts werken.
De psychologie van sollicitatiegesprekken
Wat vaak vergeten wordt, is de fundamentele menselijke dynamiek tijdens sollicitatiegesprekken. Stress en onzekerheid spelen een grote rol. Het ‘masker’ dat veel kandidaten opzetten is vaak geen bewuste keuze, maar een natuurlijk beschermingsmechanisme. Hetzelfde geldt voor recruiters die zich vastklampen aan gestandaardiseerde vragenlijsten.
“Het is als dansen,” vertelt Maria Rodriguez, psycholoog gespecialiseerd in arbeidsrelaties. “In het begin volg je de standaard passen, maar naarmate het gesprek vordert en het vertrouwen groeit, ontstaat er ruimte voor meer natuurlijke beweging.”
Een nieuwe aanpak: de geleidelijke authenticiteit
In plaats van het script compleet weg te gooien, pleiten experts voor wat zij ‘geleidelijke authenticiteit’ noemen. Begin het gesprek gestructureerd en professioneel, maar bouw bewust momenten in voor meer persoonlijke interactie. Dit kan bijvoorbeeld door:
De eerste minuten te besteden aan informele kennismaking, waarbij beide partijen wat kunnen landen in het gesprek. Vervolgens kun je overgaan naar de meer formele aspecten, om tegen het einde weer ruimte te maken voor openhartigere uitwisseling.
De valkuilen van authenticiteit
Het streven naar authenticiteit kent ook schaduwzijden. Sommige kandidaten interpreteren het als een uitnodiging om té persoonlijk te worden. Anderen struggle juist met de vraag hoe ‘authentiek’ ze kunnen zijn zonder hun kansen te verkleinen.
Voor werkgevers ligt er een vergelijkbare uitdaging. Transparantie over bedrijfsuitdagingen is waardevol, maar kan potentiële kandidaten ook onnodig afschrikken. Het vraagt om wijsheid en situationeel inzicht om te bepalen hoeveel openheid gepast is.
De rol van culturele verschillen
Wat in Nederland wordt gezien als verfrissende directheid, kan in andere culturen overkomen als onprofessioneel of ongepast. In een steeds internationaler wordende arbeidsmarkt is dit een cruciaal inzicht. Het pleidooi voor authentieke sollicitatiegesprekken moet daarom altijd worden bezien in een culturele context.
Praktische handvatten voor sollicitatiegesprekken
Het moderniseren van sollicitatiegesprekken vraagt om een doordachte aanpak. Begin met kleine aanpassingen:
Creëer bewust ruimte voor tweerichtingsverkeer in het gesprek. Laat kandidaten ook vragen stellen aan het begin, niet alleen aan het eind. Deel concrete voorbeelden uit de dagelijkse praktijk, inclusief uitdagingen. Maar doe dit wel binnen professionele kaders.
De toekomst van sollicitatiegesprekken
De trend richting authentiekere sollicitatiegesprekken zet door, maar niet als revolutie. Eerder als evolutie, waarbij het beste van beide werelden wordt gecombineerd. Structuur en professionaliteit blijven belangrijk, maar krijgen een menselijker gezicht.
Het moderne sollicitatiegesprek vraagt om een nieuwe balans. Niet volledig los van script en structuur, maar ook niet gevangen in rigide formaliteit. Het vraagt om wijsheid, cultureel bewustzijn en vooral: menselijkheid van beide kanten.
En voor iedereen die nu aan het oefenen is voor hun volgende “optreden”… vergeet niet, we zijn allemaal maar mensen 😉
Wat zijn jouw ervaringen met sollicitatiegesprekken? Deel je inzichten en help anderen groeien in hun aanpak.
Verdieping en training
Wil je echt op zoek naar de persoon achter het cv? En wil je nieuwe interviewtechnieken en vragen leren? In de training Sollicitatiegesprekken & Interviewtechnieken ontdek je niet alleen de theorie, maar oefenen ook met realistische scenarios.
Direct aanmelden voor de masterclass
Laatste update: januari 2024 Bronnen: HR Trends 2024, LinkedIn Talent Insights, Internal Research
[…] Is het tijd om ‘Cum Laude’ te heroverwegen als indicator van potentieel of factor in onze selectie van personeel? […]