Herken je dat? Die ongemakkelijke stilte in de vergaderruimte. Jij aan de ene kant van de tafel, de recruiter aan de andere. Je voelt je hart kloppen in je keel. De vraag hangt in de lucht: hoe authentiek durf ik eigenlijk te zijn? Je bent niet alleen. Sollicitatiegesprekken voelen vaak als een toneelstuk waar beide partijen hun beste rol spelen.
Maar is dat wel wat we willen?
In deze blog duik ik in de werkelijke wereld achter sollicitatiegesprekken en ontdek je hoe je écht indruk maakt – zonder jezelf te verliezen in het proces.
Het sollicitatiegesprek: een delicate dans
Laten we eerlijk zijn. Volledige authenticiteit klinkt prachtig, maar de werkelijkheid is genuanceerder. Na gesprekken met honderden recruiters én kandidaten blijkt dat een beetje ‘theater’ soms gewoon functioneel is. Het geeft structuur. Het biedt houvast.
Maar er is een dunne lijn.
Te gepolijste antwoorden? Die voelen nep. Een werkgever die alleen maar zonnestralen belooft? Ongeloofwaardig. Tegelijkertijd kan complete openheid over je persoonlijke worstelingen of alle interne bedrijfsproblemen ook averechts werken.
“Het is als dansen,” zegt Maria Rodriguez, psycholoog gespecialiseerd in arbeidsrelaties. “Eerst volg je de standaard passen. Maar naarmate het vertrouwen groeit, ontstaat er ruimte voor natuurlijkere bewegingen.”
Wat er écht speelt in je hoofd
Wist je dat 92% van alle kandidaten stress ervaart tijdens sollicitatiegesprekken? Die stress is geen keuze – het is een natuurlijke reactie. En ja, het beïnvloedt alles: hoe je je presenteert, hoe je vragen verwerkt, hoe je antwoordt.
Dat ‘masker’ dat je opzet? Vaak geen bewuste strategie, maar een beschermingsmechanisme. Hetzelfde geldt voor recruiters die zich vastklampen aan standaard sollicitatievragen. We zoeken allemaal naar veiligheid in het onbekende.
Herken je die cliché vragen tijdens gesprekken? Lees over de ‘5 sollicitatievragen die recruiters écht niet meer moeten stellen‘ om je gesprekstechnieken te verbeteren.
Een frisse aanpak: authenticiteit in stappen
In plaats van alles om te gooien, pleit ik voor ‘stapsgewijze authenticiteit’. Begin gestructureerd, maar maak bewust ruimte voor persoonlijk contact. Hoe?
- Start met een informele kennismaking. Vertel iets kleins, iets echts. Laat de spanning zakken.
- Ga dan over naar de formele vragen. Ja, ze zijn voorspelbaar, maar ze hebben een functie.
- Rond af met ruimte voor openheid. Dit is waar de échte connectie ontstaat.
Door deze opbouw creëer je een veilige omgeving waar authenticiteit kan groeien… zonder dat het voelt alsof je meteen je ziel blootlegt.
Let op de valkuilen
Authenticiteit heeft ook schaduwkanten. Sommige kandidaten zien het als vrijbrief om té persoonlijk te worden. “Mijn ex vond me altijd zo chaotisch…” is misschien net iets té authentiek voor een eerste kennismaking!
Anderen worstelen juist met de vraag: hoe open kan ik zijn zonder mijn kansen te verkleinen?
Voor werkgevers speelt hetzelfde. Transparantie over uitdagingen heeft waarde, maar kan ook afschrikken. De kunst zit in de balans – en die verschilt per situatie, per persoon, per cultuur.
Als culturen botsen tijdens sollicitatiegesprekken
Wat wij in Nederland zien als verfrissende directheid, kan in andere culturen overkomen als onprofessioneel of zelfs onbeschoft. Een Britse kandidaat die “quite good” zegt, bedoelt vaak “excellent” – terwijl een Nederlander het letterlijk neemt.
In een internationaliserende arbeidsmarkt is cultureel bewustzijn cruciaal. Authenticiteit betekent in Japan iets anders dan in Brazilië of Nederland.
Praktische tips die wérken
Genoeg theorie. Wat kun je morgen al toepassen?
- Creëer bewust tweerichtingsverkeer. Een gesprek is geen verhoor.
- Laat kandidaten ook aan het begin vragen stellen – niet alleen in de laatste vijf minuten.
- Deel concrete voorbeelden uit de dagelijkse praktijk. Ja, inclusief de uitdagingen.
- Bereid antwoorden voor, maar stamp ze niet in je hoofd. Dat klinkt onnatuurlijk.
- Luister écht naar de vraag achter de vraag.
Wil je dieper inzicht krijgen in persoonlijkheden tijdens je gesprekken? De DISC test biedt een praktisch kader om gedragsstijlen en communicatievoorkeuren te herkennen.
Voorbereiding in 5 concrete stappen
- Doe grondig onderzoek naar het bedrijf én je gesprekspartners. LinkedIn is je vriend.
- Oefen veelvoorkomende vragen – maar vermijd ingestudeerde zinnen. Je bent geen robot.
- Verzamel voorbeelden van relevante ervaringen. De STAR-methode (Situatie, Taak, Actie, Resultaat) helpt je concreet te blijven.
- Bedenk vragen die jouw interesse tonen. “Waar bent u het meest trots op in dit bedrijf?” zegt meer dan “Hoeveel vakantiedagen krijg ik?”
- Kies kleding die past bij de bedrijfscultuur. Te formeel kan net zo verkeerd zijn als te casual.
Die onvermijdelijke vragen… en hoe je erop reageert
Je kent ze wel – die vragen die in bijna elk sollicitatiegesprek voorbijkomen:
“Vertel eens wat over jezelf.” Focus op professionele hoogtepunten en relevante persoonlijke eigenschappen. Houd het beknopt maar boeiend.
“Waarom wil je hier werken?” Toon dat je onderzoek hebt gedaan. Verbind de missie van het bedrijf met jouw persoonlijke waarden.
“Wat zijn je sterke en zwakke punten?” Wees eerlijk maar strategisch. Koppel zwaktes aan concrete leermomenten.
“Waar zie je jezelf over vijf jaar?” Toon ambitie die aansluit bij de functie én het bedrijf. Te generiek antwoorden werkt niet.
“Heb je nog vragen voor ons?” Altijd voorbereiden! Dit toont je interesse en onderzoekend vermogen. “Nee, alles is duidelijk” is een gemiste kans.
De emotionele kant van sollicitatiegesprekken
Wat vaak onderbelicht blijft: sollicitatiegesprekken zijn emotionele ervaringen. Voor iedereen. Ook voor die zelfverzekerde recruiter tegenover je.
Onzekerheid, hoop, angst voor afwijzing… deze emoties spelen bij alle partijen. Door dit te erkennen, ontstaat ruimte voor échte connectie. Want uiteindelijk zoeken we allemaal hetzelfde: een plek waar we passen, waar we kunnen groeien, waar we onszelf kunnen zijn.
Wat maakt jouw sollicitatiegesprek onvergetelijk?
Het klinkt misschien vreemd, maar de beste sollicitatiegesprekken voelen achteraf niet als sollicitatiegesprekken. Ze voelen als boeiende gesprekken tussen mensen die elkaar beter willen leren kennen.
Hoe bereik je dat? Door voorbij de standaardvragen te durven gaan. Door écht te luisteren. Door oprechte nieuwsgierigheid te tonen.
En soms… door een beetje kwetsbaarheid te durven tonen. “Dit project was een grote uitdaging voor me, maar ik heb er zoveel van geleerd” zegt meer over je karakter dan tien perfecte antwoorden.
Van script naar authentieke dialoog
Sollicitatiegesprekken zullen altijd een zekere structuur behouden. Dat is functioneel. Maar binnen die structuur is zoveel ruimte voor authenticiteit, voor verrassende inzichten, voor échte verbinding.
Durf die ruimte te nemen – als kandidaat én als recruiter.
Want uiteindelijk zijn sollicitatiegesprekken geen theater… ze zijn de eerste scènes van een potentieel langdurige samenwerking. En die begint het beste met oprechtheid.
En voor iedereen die nu aan het oefenen is voor hun volgende “optreden”… vergeet niet, sollicitatiegesprekken zijn uiteindelijk gewoon gesprekken tussen mensen 😉
Wat zijn jouw ervaringen met sollicitatiegesprekken? Deel je inzichten in de reacties en help anderen groeien in hun aanpak.
Training en verdieping in sollicitatiegesprekken
Wil je echt op zoek naar de persoon achter het cv? En wil je nieuwe interviewtechnieken en vragen leren? In de training Sollicitatiegesprekken & Interviewtechnieken ontdek je niet alleen de theorie, maar oefenen ook met realistische scenarios.
Meer informatie over deze masterclass
Bronnen: HR Trends 2024, LinkedIn Talent Insights, Internal Research
[…] Is het tijd om ‘Cum Laude’ te heroverwegen als indicator van potentieel of factor in onze selectie van personeel? […]