31 secundaire arbeidsvoorwaarden die talent overtuigen

Secundaire arbeidsvoorwaarden zijn extra voorzieningen bovenop het salaris. De meest kostenefficiënte zijn flexibele werktijden, hybride werken en extra vakantiedagen. Deze helpen je als recruiter om talent aan te trekken wanneer het salarisbudget beperkt is, zonder grote extra kosten.

De arbeidsmarkt blijft in veel sectoren krap. Kandidaten vergelijken niet alleen salarissen, maar kijken steeds vaker naar het totaalpakket. Als recruiter zit je regelmatig in een lastige positie: je hebt de perfecte kandidaat gevonden, maar het salarisbudget is beperkt. Wat nu?

Secundaire arbeidsvoorwaarden bieden onderhandelingsruimte, maar niet alle voorwaarden zijn even geschikt. Sommige kosten evenveel als een salarisverhoging (zoals een dertiende maand), terwijl andere voorwaarden weinig tot niets kosten maar wel grote impact hebben op kandidaten.

Hier vind je 31 concrete voorbeelden van secundaire arbeidsvoorwaarden, gerangschikt van budget-vriendelijk naar premium. Je leert welke voorwaarden je direct kunt inzetten bij beperkt budget en welke alleen voor organisaties met ruimere middelen geschikt zijn.

Wat zijn secundaire arbeidsvoorwaarden?

Secundaire arbeidsvoorwaarden zijn alle extra voorzieningen en voordelen die bovenop het basissalaris komen. Ze vullen de primaire arbeidsvoorwaarden aan (salaris, werktijden, vakantiedagen) en zijn bedoeld om medewerkers te motiveren, te behouden en aan te trekken.

Het verschil met primaire arbeidsvoorwaarden is simpel:

Primaire arbeidsvoorwaarden (verplicht, vastgelegd):

• Brutosalaris
• Aantal werkuren per week
• Vakantiedagen (minimaal 20 bij fulltime)
• Vakantiegeld (minimaal 8%)

Secundaire arbeidsvoorwaarden (optioneel, onderhandelbaar):

• Dertiende maand
• Reiskostenvergoeding
• Pensioenregeling
• Thuiswerkvergoeding
• Opleidingsbudget
• Leaseauto
• Flexibele werktijden

Voor recruiters zijn secundaire arbeidsvoorwaarden een strategisch instrument. Ze bieden ruimte om te onderhandelen wanneer het salaris vastligt, maken je organisatie aantrekkelijker in een krappe arbeitsmarkt, en compenseren voor minder competitieve primaire voorwaarden.

Waarom secundaire arbeidsvoorwaarden belangrijk zijn in werving

De rol van secundaire arbeidsvoorwaarden is de afgelopen jaren drastisch veranderd. Waar ze vroeger een leuk extraatje waren, zijn ze nu een beslissende factor in de kandidaatkeuze.

Impact op acceptatiegraad aanbiedingen

Uit onderzoek van Indeed blijkt dat 51% van werknemers het salaris belangrijker vindt dan secundaire voorwaarden. Maar dat betekent ook dat 49% wél bereid is een lager salaris te accepteren voor betere secundaire voorwaarden. Voor recruiters betekent dit: je hebt onderhandelingsruimte waar het salaris vastligt.

Een praktijkvoorbeeld: een kandidaat vraagt €4.500 bruto per maand, maar het budget is €4.200. Door een dertiende maand (€350 per maand extra), thuiswerkvergoeding (€50) en opleidingsbudget (€100 per maand) toe te voegen, bied je een totaalpakket ter waarde van €4.700. De kandidaat kan hierdoor eerder akkoord gaan.

Het effect van secundaire voorwaarden op acceptatiegraad verschilt per situatie. Recruiters die actief meerdere secundaire arbeidsvoorwaarden inzetten, ervaren vaak een hogere acceptatiegraad. Ze schakelen sneller bij salarisimpasse en voelen zich zekerder in arbeidsvoorwaardengesprekken. De exacte impact hangt af van welke voorwaarden je inzet en hoe goed ze aansluiten bij de kandidaat.

Een goed gestructureerd sollicitatiegesprek helpt je om kandidaatbehoeften te achterhalen voordat je het arbeidsaanbod doet. Zo weet je precies welke secundaire voorwaarden de meeste impact hebben.

Trends 2025-2026: wat kandidaten echt willen

De wensen van kandidaten zijn veranderd sinds 2020. Waar toen pensioen en reiskostenvergoeding de top 2 waren, zien we nu andere prioriteiten. Deze verschuiving is belangrijk om te begrijpen voor recruiters.

Top verschuivingen sinds 2020:

• Dertiende maand: van plek 4 naar plek 1 (42% vindt dit belangrijk)
• Extra betaald verlof: van plek 6 naar plek 2 (27%)
• Thuiswerken/flexibel werken: nieuw in top 5 (17%)
• Pensioenregeling: van plek 1 naar plek 3 (23%)

Deze verschuivingen zijn geen toeval. De coronapandemie heeft blijvende impact gehad op wat mensen belangrijk vinden in werk. Hybride werken is uitgegroeid tot standaard arbeidsvoorwaarde bij 76% van de Nederlandse bedrijven, blijkt uit onderzoek van MKB Servicedesk. Werknemers hechten veel waarde aan autonomie over hun werktijden en locatie.

Ook mentale gezondheid speelt een grotere rol dan vroeger. Uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden blijkt dat 19% van werknemers burn-out klachten ervaart. Secundaire voorwaarden die werk-privébalans ondersteunen worden daarom steeds waardevoller. Dit verklaart waarom extra verlof en flexibele werktijden zo hoog scoren.

Belangrijke trends:

• 25-30% van werkgevers biedt een volledige dertiende maand aan
• 76% van bedrijven biedt hybride werken aan
• Opleidingsbudget en persoonlijke ontwikkeling blijven topprioriteit
• Extra verlofdagen, sabbaticals en ruilopties zijn populairder dan ooit

Voor recruiters betekent dit: de voorwaarden die vijf jaar geleden goed werkten, zijn nu misschien minder relevant. Check regelmatig welke voorwaarden kandidaten in jouw sector het meest waarderen. Deze verschuiving zie je ook terug in IT recruitment, waar flexibiliteit en ontwikkeling topprioriteiten zijn geworden.

Top 10 meest gewilde secundaire arbeidsvoorwaarden [Data 2024-2025]

Op basis van onderzoek van Indeed onder meer dan 1.000 Nederlandse werknemers zijn dit de secundaire arbeidsvoorwaarden die kandidaten het meest waarderen. Let op: niet alle populaire voorwaarden zijn budget-vriendelijk voor recruiters.

31 Secundaire arbeidsvoorwaarden: van budget-vriendelijk naar premium

Hieronder vind je 31 concrete voorbeelden, gerangschikt van goedkoop naar duur. Deze indeling helpt je om de juiste voorwaarden te kiezen bij je beschikbare budget.

Budget-vriendelijk: €0-50 per maand (9 voorbeelden)

Deze voorwaarden kosten weinig tot niets, maar hebben grote impact op kandidaten. Perfect voor recruiters met beperkt budget. Het zijn vaak beleidsaanpassingen of kleine vergoedingen die kandidaten enorm waarderen.

1. Flexibele werktijden – Zelf bepalen wanneer je start en stopt, binnen bepaalde kaders | Kosten: €0 (alleen beleid aanpassen)
2. Hybride werken – Combinatie van thuiswerken en kantoor, vaak 2-3 dagen thuis | Kosten: €0 (bespaart zelfs kantoorkosten)
3. Extra vakantiedag – Bovenop wettelijke minimum, vaak 25-27 dagen bij fulltime | Kosten: €0-20 per dag per jaar
4. Flexibele feestdagen – Wettelijke feestdagen inwisselen voor eigen religieuze of culturele dagen | Kosten: €0
5. Gratis fruit en gezonde snacks – Fruit, noten en gezonde tussendoortjes op kantoor | Kosten: €50 per maand voor heel team (€10-15 pp)
6. Thuiswerkvergoeding – Gemiddeld €2 per dag voor thuiswerken, dekt koffie, verwarming, internet | Kosten: €40 per maand (bij 2-3 dagen thuis)
7. Telefoonvergoeding – Vergoeding voor zakelijk gebruik van privé telefoon | Kosten: €20-30 per maand
8. Gratis gezonde lunch – Dagelijkse gezonde lunch op kantoor, bespaart medewerker €5-10 per dag | Kosten: €50 per maand (1x per week) tot €200 (dagelijks)
9. Verhuisvergoeding of verhuistijd – Bijdrage aan verhuiskosten of vrije dag voor verhuizing | Kosten: €0-500 eenmalig

Recruiters tip: Deze 9 voorwaarden zijn jouw eerste keuze bij beperkt budget. Ze kosten weinig maar kandidaten waarderen ze hoog.

Middensegment: €50-150 per maand (9 voorbeelden)

Deze voorwaarden vragen een bescheiden maandelijks budget maar zijn nog betaalbaar voor de meeste organisaties. Ze bieden goede waarde voor relatief beperkte kosten.

10. Sportschoolabonnement – Vergoeding of korting op sportschool | Kosten: €30-50 per maand
11. Studiekostenregeling – Budget voor opleidingen, cursussen of trainingen | Kosten: €85-250 per maand (€1.000-3.000 per jaar)
12. Fiets van de zaak – Via leaseconstructie, fiscaal voordelig | Kosten: €40-125 per maand (€500-1.500 per jaar)
13. Reiskostenvergoeding – Belastingvrij tot €0,23 per kilometer | Kosten: €50-200 per maand (afhankelijk van afstand)
14. Thuiswerkpakket – Budget om thuiskantoor in te richten met bureau, stoel en belichting | Kosten: €500-1.000 eenmalig (€40-85 per maand over jaar verdeeld)
15. Vitaliteitsprogramma – Activiteiten zoals yoga, mindfulness, voedingsadvies of bedrijfsmassage | Kosten: €50-100 per maand
16. Coaching of mentorschap – Externe coach of interne mentor voor persoonlijke ontwikkeling | Kosten: €100-150 per maand (bij 4-6 sessies per jaar)
17. Conferenties en netwerkevents – Budget voor vakbeurzen, congressen en netwerkbijeenkomsten | Kosten: €500-1.500 per jaar (€40-125 per maand)
18. Taallessen – Cursussen voor bijvoorbeeld Engels, Duits of andere relevante talen | Kosten: €80-150 per maand

Recruiters tip: Combineer 2-3 voorwaarden uit deze categorie voor een aantrekkelijk pakket zonder het budget te sprengen.

Premium: €150+ per maand (7 voorbeelden)

Deze voorwaarden vragen substantiële investering maar zijn zeer gewild bij kandidaten. Alleen geschikt voor organisaties met ruim budget.

19. Collectieve ziektekostenverzekering – Werkgever betaalt deel aanvullende verzekering | Kosten: €30-80 per maand (maar vaak onderdeel basispakket)
20. Laptop en telefoon van de zaak – Goede werktools die ook privé gebruikt mogen worden | Kosten: €60-100 per maand (afschrijving over 3 jaar)
21. Ergonomische werkplek – Zit-sta bureau, goede bureaustoel, tweede scherm | Kosten: €1.500-2.500 eenmalig (€40-70 per maand over 3 jaar)
22. Certificeringen – Vergoeding voor professionele certificaten relevant voor functie | Kosten: €1.000-5.000 per certificaat
23. Doorgroeimogelijkheden – Intern opleidingstraject met concrete carrièrepaden | Kosten: €2.000-5.000 per jaar aan training
24. Prestatiebonus – Individuele bonus bij behalen doelstellingen, variabel percentage | Kosten: 5-20% van jaarsalaris
25. Winstdeling – Bonus afhankelijk van bedrijfsresultaat | Kosten: 5-15% van jaarsalaris

Structureel duur: kost evenveel als salarisverhoging (6 voorbeelden)

26. Dertiende maand – Een extra maandsalaris aan het einde van het jaar | Kosten: 8,3% van jaarsalaris (evenveel als salarisverhoging)
27. Pensioenopbouw – Werkgeversbijdrage aan pensioenregeling | Kosten: 5-15% van jaarsalaris structureel
28. Leaseauto – Auto van de zaak via leasemaatschappij | Kosten: €300-600 per maand (plus bijtelling voor werknemer)
29. ADV-dagen – Arbeidsduurverkorting, extra vrije dagen in ruil voor overwerk | Kosten: variabel maar structureel hoog bij veel ADV
30. Betaald ouderschapsverlof – Langer betaald verlof dan wettelijk minimum bij geboorte kind | Kosten: afhankelijk van aantal weken extra
31. Sabbatical regeling – Langdurig betaald of onbetaald verlof na aantal dienstjaren | Kosten: afhankelijk van duur en salaris

Recruiters tip: Wees transparant richting kandidaten. Als je organisatie deze voorwaarden niet biedt, focus dan op de unieke combinatie van voorwaarden die je wél biedt uit categorie 1-3.

Hoe kies je de juiste secundaire arbeidsvoorwaarden?

Niet elke secundaire arbeidsvoorwaarde werkt even goed voor elke kandidaat. De kunst is om te matchen: welke voorwaarde past bij welk profiel?

Matching voorwaarden aan kandidaatprofiel

Verschillende kandidaten waarderen verschillende voorwaarden. Een startende professional heeft andere prioriteiten dan een ervaren manager. Welke voorwaarden je aanbiedt hangt ook af van je employer branding strategie. Wat wil je uitstralen als werkgever?

Praktische tip: Vraag tijdens het eerste gesprek subtiel naar de levensfase. “Hoe ziet je ideale werkweek eruit?” geeft hints over wat ze waarderen.

Welke voorwaarden inzetten bij beperkt budget?

Als recruiter met beperkt budget focus je op de eerste 18 voorwaarden uit de lijst hierboven. Deze kosten tussen €0 en €150 per maand maar hebben grote impact op kandidaten.

Praktijkvoorbeeld bij beperkt budget:

Kandidaat vraagt €4.000 per maand, jouw budget is €3.700. In plaats van salaris verhogen, bied je:

• Hybride werken 3 dagen per week (€0)
• Flexibele werktijden (€0)
• 1 extra vakantiedag (€150/jaar = €12,50/maand)
• Thuiswerkvergoeding €2/dag (€40/maand)
• Opleidingsbudget €1.500/jaar (€125/maand)
• Telefoonvergoeding (€30/maand)

Totale maandelijkse kosten: €207,50
Gepercipieerde waarde voor kandidaat: Veel hoger door flexibiliteit en ontwikkeling
Jouw pitch: “Het basissalaris is €3.700, maar je krijgt volledige flexibiliteit in werktijden en locatie, €1.500 opleidingsbudget per jaar, en diverse vergoedingen. De meeste kandidaten vinden deze balans tussen salaris en vrijheid waardevol.”

Wat veranderde er sinds 2020?

De coronapandemie heeft blijvende impact gehad op secundaire arbeidsvoorwaarden. Deze verschuivingen zijn belangrijk voor recruiters:

Van belangrijk naar minder belangrijk:

• Lease-auto (minder reizen, meer thuiswerken)
• Kantinefaciliteiten (minder op kantoor)
• Parkeerplaats (hybride werken vermindert behoefte)

Van bijzaak naar standaard:

• Hybride werken (van 12% naar 76% van bedrijven)
• Thuiswerkvergoeding (nieuw sinds 2020)
• Flexibele werktijden (van luxe naar verwachting)
• Laptop en telefoon (van voorwaarde naar basisrecht)

Nieuw op de radar:

• Mentale gezondheidsondersteuning (coaching, mindfulness)
• Flexibele feestdagen (inclusiviteit)
• Sabbatical regelingen (burn-out preventie)

Secundaire arbeidsvoorwaarden inzetten bij onderhandeling

Voor veel recruiters is het arbeidsvoorwaardengesprek spannend. Zeker wanneer het salaris vastligt maar de kandidaat meer verwacht. Secundaire arbeidsvoorwaarden geven je onderhandelingsruimte.

De kunst van onderhandelen vraagt voorbereiding. Net zoals bij sollicitatiegesprekken, is het belangrijk om van tevoren na te denken over je strategie.

Wanneer secundaire voorwaarden aanbieden?

Timing is belangrijk. Te vroeg aanbieden kan een signaal zijn dat het salaris laag is. Te laat en je mist kansen om de kandidaat te overtuigen.

Ideale momenten:

• Na akkoord op functie en verantwoordelijkheden
• Wanneer kandidaat vraagt om hoger salaris dan budget
• Bij afronden onderhandeling als extra overtuigingskracht
• Proactief in arbeidsaanbod om sterk pakket te tonen

Vermijd deze momenten:

• Voor je het salaris hebt genoemd (lijkt defensief)
• Als kandidaat tevreden is met salaris (onnodige concessie)
• Te uitgebreid in vacaturetekst (kandidaten focussen op salaris)

3 onderhandelingstactieken die werken

Deze tactieken komen uit de praktijk en zijn getest in duizenden arbeidsvoorwaardengesprekken.

Tactiek 1: Het totaalpakket presenteren

In plaats van alleen het salaris te noemen, presenteer je het totale jaarpakket inclusief secundaire voorwaarden.

Voorbeeld: “Het basissalaris is €3.800 bruto per maand. Daarbovenop bieden we een dertiende maand (€3.800), opleidingsbudget van €2.000 per jaar, reiskostenvergoeding (€100 per maand), en thuiswerkvergoeding (€40 per maand). Het totaalpakket komt neer op €51.480 per jaar.”

Dit voelt waardevol en maakt vergelijken met andere aanbiedingen moeilijker.

Tactiek 2: De wisseltruc

Als het salaris niet kan stijgen, bied alternatieven die vergelijkbare waarde hebben.

Kandidaat: “Ik had gehoopt op €4.500, jullie bieden €4.200.”
Jij: “Ik begrijp dat. Het basissalaris ligt vast, maar we bieden wel een dertiende maand. Die is €4.200 per jaar, oftewel €350 per maand. Dat brengt je totale maandelijkse inkomen op €4.550. Daarnaast bieden we 27 vakantiedagen in plaats van de standaard 25, en je mag 3 dagen per week thuiswerken.”

Je lost het bezwaar op zonder het salaris te verhogen.

Tactiek 3: De toekomst-tactiek

Beloof een evaluatiemoment voor secundaire voorwaarden na 6 maanden.

Voorbeeld: “Het huidige budget staat vast, maar na je proeftijd evalueren we je functioneren. Bij goed presteren kijken we naar extra vakantiedagen, opleidingsbudget of een hogere bonus. We willen investeren in medewerkers die impact maken.”

Dit geeft hoop zonder directe toezegging.

Wat te doen bij salarisimpasse

Soms bereik je geen akkoord over salaris. Secundaire voorwaarden bieden de oplossing, mits je strategisch bent. Tussen acceptatie en eerste werkdag ligt de pre-boarding fase, waarin een deel van kandidaten alsnog kan afhaken. Goede secundaire voorwaarden helpen om kandidaten enthousiast te houden.

Voorbeeld scenario:

Kandidaat wil €4.000, budget is €3.700 (verschil €300/maand).

Jouw pakket:

• Dertiende maand = €3.700/12 = €308 per maand
• Thuiswerkvergoeding = €40 per maand
• Telefoonvergoeding = €30 per maand
• Extra vakantiedag = waarde €150 per dag / 12 = €12,50 per maand

Totaal extra: €390 per maand in waarde

Je presenteert: “Hoewel het basissalaris €3.700 is, is je totale maandelijkse beloning €4.090 door de dertiende maand en vergoedingen. Dat is zelfs meer dan de €4.000 die je vroeg.”

Wil je meer leren over het volledige recruitment proces van vacature tot onboarding? Check onze complete gids.

Veelgestelde vragen over secundaire arbeidsvoorwaarden

Wat is het verschil tussen primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden?

Primaire arbeidsvoorwaarden zijn de basisafspraken: salaris, werkuren en vakantiedagen. Deze zijn vaak wettelijk bepaald of vastgelegd in een cao. Secundaire arbeidsvoorwaarden zijn extra voorzieningen bovenop het salaris, zoals reiskostenvergoeding, pensioen of opleidingsbudget. Ze zijn flexibel en verschillen per werkgever.

Welke secundaire arbeidsvoorwaarden zijn het belangrijkst in 2025?

Volgens onderzoek van Indeed zijn de top 3 in 2025: dertiende maand (42% vindt dit belangrijk), extra betaald verlof (27%), en een goede pensioenregeling (23%). Daarnaast zijn hybride werken en flexibele werktijden standaard geworden bij 76% van Nederlandse bedrijven.

Kun je onderhandelen over secundaire arbeidsvoorwaarden?

Ja, over secundaire arbeidsvoorwaarden valt vaak beter te onderhandelen dan over salaris. Veel organisaties hebben beperkt salarisbudget maar wel ruimte voor extra vakantiedagen, thuiswerkvergoeding of opleidingsbudget. Als recruiter kun je deze voorwaarden strategisch inzetten wanneer het salaris vastligt.

Wat zijn voorbeelden van goedkope maar met impact secundaire arbeidsvoorwaarden?

De meest kostenefficiënte voorwaarden zijn flexibele werktijden (€0, alleen beleid), thuiswerken 1-2 dagen per week (€0, bespaart zelfs kantoorkosten), één extra vakantiedag (€0-20 per jaar), en gratis fruit op kantoor (€50 per maand voor heel team). Deze kosten weinig maar hebben grote impact op werkgeluk.

Hoe breng je secundaire arbeidsvoorwaarden ter sprake in een arbeidsaanbod?

Presenteer secundaire voorwaarden als onderdeel van het totaalpakket, niet als bijzaak. Zeg bijvoorbeeld: “Het basissalaris is €3.800, maar je totale maandelijkse beloning inclusief dertiende maand, reiskostenvergoeding en thuiswerkbudget komt neer op €4.200.” Dit maakt het pakket waardevol en tastbaar voor de kandidaat.

Welke secundaire arbeidsvoorwaarden werken het beste voor jonge professionals?

Jonge professionals (22-30 jaar) waarderen vooral opleidingsbudget, flexibele werktijden, en sportschoolabonnement. Pensioen en leaseauto zijn voor deze groep minder relevant. Ze kiezen voor werkgevers die investeren in hun ontwikkeling en autonomie bieden in werk-privébalans.

Zijn secundaire arbeidsvoorwaarden wettelijk verplicht?

Nee, secundaire arbeidsvoorwaarden zijn niet wettelijk verplicht. Ze zijn extra voorzieningen die werkgevers vrijwillig bieden. Sommige voorwaarden zijn wel verplicht als ze in een cao staan of al jaren standaard zijn binnen de organisatie. Check altijd de cao en het personeelshandboek van je organisatie.

Hoeveel secundaire arbeidsvoorwaarden zijn normaal?

De meeste Nederlandse werkgevers bieden 3-7 secundaire arbeidsvoorwaarden. Basis voorwaarden zijn vaak pensioen, reiskostenvergoeding en vakantiegeld (wettelijk verplicht). Moderne werkgevers voegen daar thuiswerken, opleidingsbudget, en flexibele werktijden aan toe. Meer dan 10 secundaire voorwaarden is uitzonderlijk en vooral bij grote corporates.