De dagen worden korter, de bladeren vallen van de bomen en voor je het weet is het weer tijd om de klok te verzetten. Maar wanneer is het precies wintertijd in 2025? En wat betekent dit voor jouw dagelijkse ritme?
In dit artikel vertellen we je alles wat je moet weten over de wintertijd van 2025.
Wat ontdek je in dit artikel?
- Wintertijd 2025: De exacte datum en tijd
- Wat is wintertijd eigenlijk?
- De geschiedenis van de wintertijd
- Hoe verzet ik mijn klok?
- De discussie over het afschaffen van de wintertijd
- Positieve kanten van de wintertijd
- Nadelen van de wintertijd
- Zo maak je de overgang naar wintertijd makkelijker
- Veelgestelde vragen over wintertijd
Wintertijd 2025: De exacte datum en tijd
Zet het alvast in je agenda: in 2025 gaat de wintertijd in op zondag 26 oktober. In de nacht van zaterdag op zondag draaien we de klok een uurtje terug, van 03:00 naar 02:00 uur. Dat betekent: een heerlijk uurtje extra slaap!
Volgens de officiële informatie van de Rijksoverheid begint de wintertijd altijd op de laatste zondag van oktober. De komende jaren ziet dat er als volgt uit:
| Jaar | Start wintertijd | Van | Naar |
|---|---|---|---|
| 2025 | 26 oktober 2025 | 03:00 uur | 02:00 uur |
| 2026 | 25 oktober 2026 | 03:00 uur | 02:00 uur |
| 2027 | 31 oktober 2027 | 03:00 uur | 02:00 uur |
| 2028 | 29 oktober 2028 | 03:00 uur | 02:00 uur |
| 2029 | 28 oktober 2029 | 03:00 uur | 02:00 uur |
Wat is wintertijd eigenlijk?
Laten we beginnen bij het begin. Wat veel mensen niet weten: de wintertijd is eigenlijk onze standaardtijd. De term “wintertijd” gebruiken we alleen om aan te geven dat we de klok een uur terugzetten ten opzichte van de zomertijd.
Tijdens de wintertijd staat de klok zoals die oorspronkelijk bedoeld is, afgestemd op de natuurlijke positie van de zon. In Nederland volgen we de Midden-Europese Tijd (MET) tijdens de wintertijd. Dit zorgt ervoor dat:
| Aspect | Effect tijdens wintertijd |
|---|---|
| Ochtenden | Lichter dan tijdens zomertijd |
| Avonden | Eerder donker dan tijdens zomertijd |
| Zonnestand | Zon staat rond 12 uur op hoogste punt |
| Biologische klok | Beter afgestemd op natuurlijk dag-nachtritme |
Volgens het KNMI is de wintertijd (standaardtijd) gebaseerd op de zonnestand in onze geografische tijdzone.
De geschiedenis van de wintertijd
Het concept van het verzetten van de klok is niet nieuw. Al in 1916, tijdens de Eerste Wereldoorlog, werd in Nederland voor het eerst de zomertijd ingevoerd om energie te besparen. Na de oorlog werd deze gewoonte weer afgeschaft.
Pas in 1977 werd de zomertijd in Nederland opnieuw ingevoerd, als reactie op de oliecrisis. Het idee was simpel: door de klok in de zomer een uur vooruit te zetten, zou er ’s avonds minder kunstlicht nodig zijn, wat energie zou besparen.
Sindsdien leven we een deel van het jaar in zomertijd en het andere deel in wintertijd. In totaal zitten we ongeveer 5 maanden in de wintertijd en 7 maanden in de zomertijd.
Het Europees Parlement stemde in maart 2019 voor het afschaffen van de seizoensgebonden tijdsveranderingen vanaf 2021, maar de implementatie is uitgesteld.
Sindsdien leven we een deel van het jaar in zomertijd en het andere deel in wintertijd. In totaal zitten we ongeveer 5 maanden in de wintertijd en 7 maanden in de zomertijd.
Interessant is dat de overgang naar wintertijd vaak samenvalt met diverse religieuze feestdagen en vieringen uit verschillende tradities. Zo valt Allerheiligen (1 november) meestal kort na de wintertijdwissel, en komen daarna Allerzielen, Divali en Advent. Deze periode van bezinning en feestelijkheid past goed bij de langere avonden die de wintertijd met zich meebrengt.
Hoe verzet ik mijn klok?
Een veelgebruikt ezelsbruggetje om te onthouden hoe de klok verzet moet worden:
“In het voorjaar zet je de klok vooruit, in het najaar zet je de klok achteruit.”
Gelukkig hoef je bij veel apparaten niets te doen. Smartphones, computers, smart-tv’s en andere apparaten die verbonden zijn met het internet, passen hun tijd meestal automatisch aan.
Vergeet niet om de volgende klokken handmatig te verzetten:
| Type klok | Actie |
|---|---|
| Analoge wandklokken en wekkers | Handmatig een uur terugdraaien |
| Klokken in de auto | Handmatig aanpassen via instellingen |
| Oven en magnetron | Handmatig via het bedieningspaneel |
| Sommige thermostaten | Controleer handleiding voor instructies |
| Horloges | Handmatig verzetten (tenzij het een smartwatch is) |
De discussie over het afschaffen van de wintertijd
Al jaren woedt er een discussie over het afschaffen van het halfjaarlijks verzetten van de klok. In 2018 hield de Europese Commissie een publieke raadpleging onder Europese burgers, waarin een meerderheid aangaf vóór het afschaffen van de seizoenstijden te zijn.
In maart 2019 stemde het Europees Parlement voor het beëindigen van de seizoenstijdwisselingen vanaf 2021. Lidstaten zouden zelf mogen kiezen of ze permanent op zomer- of wintertijd willen overgaan. Door de coronacrisis en andere prioriteiten is de besluitvorming echter vertraagd.
Verschillende deskundigen hebben uiteenlopende meningen:
| Perspectief | Standpunt |
|---|---|
| Chronobiologen | Pleiten vaak voor permanente wintertijd, omdat die het beste aansluit bij ons natuurlijke bioritme |
| Toeristische sector | Voorstander van permanente zomertijd, vanwege de langere lichte avonden |
| Verkeersexperts | Wijzen op minder ongelukken tijdens zomertijd door betere zichtbaarheid |
| Gezondheidsexperts | Volgens het RIVM kan het verzetten van de klok leiden tot gezondheidsklachten bij gevoelige personen |
Nederland wil bij voorkeur dezelfde keuze maken als de buurlanden, om problemen met grensoverschrijdend verkeer en handel te voorkomen. Voorlopig blijven we dus nog twee keer per jaar de klok verzetten.
Positieve kanten van de wintertijd
De overgang naar wintertijd heeft verschillende voordelen:
Extra uurtje slapen
De meest directe ‘winst’: in de nacht van zaterdag op zondag krijg je een uur extra slaap cadeau!
Lichtere ochtenden
Vooral voor vroege vogels en ochtendmensen is het fijn dat het ’s ochtends eerder licht is. Dit maakt het opstaan wat gemakkelijker.
Beter voor je biologische klok
Onze biologische klok is afgestemd op het natuurlijke licht-donkerritme. De wintertijd sluit hier beter bij aan dan de zomertijd.
Hogere ochtendproductiviteit
Onderzoek toont aan dat mensen over het algemeen productiever zijn wanneer ze opstaan bij daglicht. Ideaal voor de ochtenduren op kantoor!
Start van de gezellige tijd
Met de wintertijd begint officieus de periode van gezelligheid: warme chocolademelk, kaarsen aan, en de feestdagen in het vooruitzicht.
Met de wintertijd begint officieus de periode van gezelligheid: warme chocolademelk, kaarsen aan, en de feestdagen in het vooruitzicht. In Nederland volgen na de start van de wintertijd diverse belangrijke feestdagen zoals Sinterklaas, Kerst en Oud en Nieuw. Benieuwd naar alle officiële feestdagen en vrije dagen komend haar? In onze feestdagengids vind je een compleet overzicht, inclusief tips hoe je slim je vrije dagen kunt plannen.
Nadelen van de wintertijd
Natuurlijk zijn er ook enkele nadelen verbonden aan de wintertijd:
Vroeg donker
Voor veel mensen is dit het grootste nadeel: om vijf uur ’s middags is het al donker. Dit kan invloed hebben op je humeur.
Winterdepressie
Sommige mensen zijn gevoelig voor een seizoensgebonden depressie. Door de kortere dagen en minder zonlicht kunnen zij zich somberder voelen.
Verstoring van het slaapritme
Hoewel het maar om één uur gaat, kan de tijdsverandering je slaapritme tijdelijk verstoren. Dit effect is vergelijkbaar met een lichte vorm van jetlag.
Minder buitenavondactiviteiten
Door de vroege duisternis worden avondwandelingen, buitensporten en andere activiteiten in de open lucht minder aantrekkelijk.
Hoger energieverbruik
In tegenstelling tot de zomertijd, zorgt de wintertijd vaak voor een hoger stroomverbruik omdat we ’s avonds eerder de verlichting aandoen.
Zo maak je de overgang naar wintertijd makkelijker
Met deze praktische tips maak je de overgang naar wintertijd een fluitje van een cent:
Pas je slaapritme geleidelijk aan
Begin enkele dagen voor de wintertijd met het aanpassen van je bedtijd. Ga elke avond 10-15 minuten later naar bed, zodat je lichaam alvast went aan het nieuwe ritme.
Profiteer van het ochtendlicht
Nu het ’s ochtends eerder licht is, kun je daar gebruik van maken! Probeer in de ochtend naar buiten te gaan voor wat daglicht en frisse lucht. Dit helpt je biologische klok te resetten.
Beweeg regelmatig
Lichaamsbeweging helpt je energieniveau op peil te houden tijdens de donkere maanden. Een middagwandeling kan wonderen doen, vooral als je last hebt van een middagdip.
Creëer een lichte werkomgeving
Zorg voor voldoende verlichting op je werkplek. Overweeg een daglichtlamp te gebruiken als je merkt dat het gebrek aan natuurlijk licht je humeur beïnvloedt.
Maak het gezellig in huis
Omarm de vroeg invallende duisternis door het extra knus te maken in huis. Steek kaarsen aan, zet een warme drank klaar en geniet van de gezelligheid.
Let op je eetpatroon
Door de tijd die verandert, kunnen je eetmomenten verschuiven. Probeer regelmaat te houden in je maaltijden en vermijd zware maaltijden vlak voor het slapen gaan.
Veelgestelde vragen over wintertijd
Is wintertijd de echte tijd?
Ja, de wintertijd wordt beschouwd als de standaardtijd. De zomertijd is een kunstmatige aanpassing daarop, bedoeld om beter gebruik te maken van het daglicht in de zomermaanden.
Gaat de klok voor- of achteruit bij wintertijd?
Bij de overgang naar wintertijd gaat de klok één uur achteruit. De nacht duurt dus een uur langer, wat betekent dat je een uur extra kunt slapen.
Welk weekend gaat de wintertijd in?
De wintertijd gaat altijd in het laatste weekend van oktober in. In 2025 is dat op zondag 26 oktober.
Wordt het verzetten van de klok ooit afgeschaft?
Het Europees Parlement heeft al voor afschaffing gestemd, maar de implementatie is vertraagd. Of en wanneer het verzetten van de klok definitief wordt afgeschaft, is nog niet besloten.
Hoe lang duurt het voordat je gewend bent aan de wintertijd?
De meeste mensen hebben ongeveer een week nodig om volledig gewend te raken aan de tijdsverandering. Dit verschilt echter per persoon – sommigen passen zich sneller aan dan anderen.
Waarom hebben we wintertijd en zomertijd?
De wintertijd (standaardtijd) en zomertijd werden ingevoerd om beter gebruik te maken van het daglicht. Door de klok in de zomer een uur vooruit te zetten, is het ’s avonds langer licht, wat zou leiden tot energiebesparing.
Welke landen doen niet aan wintertijd?
Niet alle landen hanteren het systeem van zomer- en wintertijd. Landen rond de evenaar hebben het niet nodig omdat de daglengte daar nauwelijks varieert. Volgens TimeAndDate.com doet ongeveer 40% van de landen wereldwijd niet aan tijdswisselingen.
Heeft wintertijd invloed op mijn gezondheid?
Volgens onderzoek van het RIVM kan de overschakeling naar wintertijd tijdelijk leiden tot slaapproblemen, concentratieproblemen en zelfs een licht verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Voor de meeste mensen zijn deze effecten echter mild en van korte duur.
Hoeveel energie besparen we door wintertijd en zomertijd?
De energiebesparing door het verzetten van de klok is minder significant dan vroeger werd gedacht. Moderne energiebesparende apparaten en LED-verlichting hebben het verschil verkleind. Volgens sommige studies is de besparing minder dan 1% van het totale energieverbruik.
Wat is het verschil tussen GMT, UTC en wintertijd?
GMT (Greenwich Mean Time) en UTC (Coordinated Universal Time) zijn internationale tijdstandaarden. De Nederlandse wintertijd (MET – Midden-Europese Tijd) loopt 1 uur voor op GMT/UTC. Tijdens de zomertijd (MEZT – Midden-Europese Zomertijd) lopen we 2 uur voor op GMT/UTC.
Nu ben je helemaal voorbereid op de wintertijd van 2025. Met deze informatie en tips kun je de overgang soepel doorstaan. Heb je nog vragen over de wintertijd? Laat het ons weten in de reacties.
